Jaka jest alternatywa dla rtg klatki piersiowej?
RTG klatki piersiowej to jedno z podstawowych badań obrazowych, które możemy wykonać w diagnostyce dróg oddechowych, kręgosłupa, serca czy żeber. Nie zawsze jednak zdjęcie będzie na tyle szczegółowe, aby lekarz prowadzący mógł postawić trafną diagnozę. W jakich sytuacjach zdjęcie rtg klatki piersiowej będzie wystarczające, a kiedy warto zwrócić uwagę na alternatywne badania obrazowe?
-
Kiedy wykonuje się RTG klatki piersiowej?
Badanie RTG klatki piersiowej przeprowadza się celem oceny zmian po obrażeniach i zaburzeń narządów i kości w obrębie tej części ciała, np. płuc, serca, kręgosłupa Niewątpliwą zaletą aparatów wykorzystujących promieniowanie rentgenowskiej jest szybkość, z jaką są w stanie wykonać zdjęcie. Badanie trwa zaledwie kilka minut i nie trzeba się do niego specjalnie przygotowywać. Z tego powodu zdjęcia RTG są stosowane w sytuacji zagrożenia życia, po wypadkach i urazach. W nagłych przypadkach liczy się czas i szybka diagnoza, a ta jest możliwa dzięki błyskawicznemu badaniu obrazowemu. Stosowanie aparatu rentgenowskiego ma jednak swoje wady – badanie można przeprowadzić tylko dwa razy w roku.
Utworzone zdjęcie wraz z opisem pozwala na ocenę stanu dróg oddechowych, żeber, kręgosłupa, serca, przepony i płuc. Zdjęcie RTG nie daje jednak dokładnego wglądu w stan tkanek miękkich. W sytuacji, gdy niezbędne jest precyzyjna ocena elementów klatki piersiowej, lekarz prowadzący może zdecydować o przeprowadzeniu niskodawkowej tomografii komputerowej.
-
Niskodawkowa tomografia komputerowa (NDTK) klatki piersiowej – co to za badanie?
Niskodawkowa tomografia klatki piersiowej to nieinwazyjne badanie obrazowe, które podobnie jak badanie RTG wykorzystuje możliwości promieniowania rentgenowskiego. W przeciwieństwie do RTG klatki piersiowej, w niskoemisyjnej tomografii stosuje się znacznie niższą dawką promieniowania – stąd też pochodzi jej nazwa. Celem badania jest uzyskanie bardzo dokładnego obrazu tkanek miękkich i kości w klatce piersiowej.
NDTK stosuje się w szczególności w diagnostyce chorób płuc, pod kątem występowania nowotworów, ale także powikłań po przebytym COVID-19. Wśród nich wymienia się zapalenie płuc oraz zwłóknienie, które jest groźne dla wydolności układu krążeniowo-oddechowego. Tomografia płuc jest zalecana w przypadku osób o podwyższonym ryzyku zachorowania na raka płuc, czyli np. nałogowym palaczom, osobom pracującym w trudnych warunkach (ryzyko azbestozy czy pylicy) lub osobom z historią nowotworu płuc w rodzinie. Ponadto NDTK wykonuje się w kontekście wad rozwojowych układu oddechowego, zmian pourazowych, a także w przypadku wad serca i chorób układu krwionośnego.
-
Jak przebiega tomografia klatki piersiowej?
Badanie NDTK może być wykonane z podaniem środka kontrastowego lub bez. W obu przypadkach należy spożyć przed badaniem 1 litr wody niegazowanej oraz pozostać co najmniej 6 godzin na czczo. Pacjent musi również przedłożyć wynik poziomu kreatyniny. Dlaczego to takie ważne? Oznaczenie kreatyniny w surowicy pozwala ocenić wydolność nerek. Nerki natomiast odpowiadają za usunięcie kontrastu z organizmu. Z tego powodu radiolog przeprowadzający badanie musi mieć pewność, że organizm pacjenta jest pod tym kątem zdrowy.
W przypadku podania środka kontrastowego należy również spożyć 2 litry wody w ciągu 24 godzin, aby organizm mógł skutecznie go wypłukać. Kontrast stosuje się, gdy niezbędne jest uzyskanie bardzo dokładnego i wyraźnego obrazu tkanek znajdujących się głębiej w ciele pacjenta. Po badaniu z użyciem kontrastu pacjent musi pozostać 30 minut na miejscu, aby wykluczyć reakcję alergiczną. W przypadku badania bez kontrastu pacjent może wrócić do swoich zajęć.
-
Przeciwwskazania
W kontekście tomografii klatki piersiowej z kontrastem z badania nie mogę skorzystać osoby cierpiące na niewydolność nerek, a także na nadczynność tarczycy (kontrast jest środkiem chemicznym na bazie jodu). Ponadto badaniu nie mogą poddać się kobiety w ciąży oraz osoby uczulone na wspomniany jod.