Choroba Parkinsona – objawy, przebieg, leczenie

Chorobę Parkinsona określa się jako przewlekłą, neurozwyrodnieniową chorobę układu nerwowego. Według współczesnych badaczy może się ona rozpoczynać poza ośrodkowym układem nerwowym – nieznany czynnik patogenny u osoby podatnej genetycznie na to schorzenie dostaje się do ustroju poprzez układ pokarmowy lub drogą wziewną, obejmując kolejno neurony i docierając do pnia mózgu i śródmózgowia, co skutkuje pojawieniem się objawów (jedna z koncepcji). Mówi się również o znaczącym wpływie na rozwój choroby stresu oksydacyjnego, wolnych rodników oraz o jej podłożu genetycznym (wynikającym np. z nieprawidłowo zbudowanego białka odkładającego się jako wtręty w komórkach nerwowych, co prowadzi do ich obumierania). Szacuje się, że na Parkinsona choruje od 0,15 do 0,30% populacji i częściej są to mężczyźni.

Objawem Parkinsona jest przede wszystkim zespół zaburzeń ruchowych. Wśród charakterystycznych symptomów choroby Parkinsona wyróżnia się:

• widoczne drżenie jednostronne,
• twarz pozbawioną emocji, maskowatą,
• poruszanie się drobnymi krokami,
• pochyloną do przodu sylwetkę,
• bradykinezję, czyli tzw. spowolnienie ruchowe (początkowo związane z wolnym poruszaniem się, ubieraniem się,
• niezgrabnością ruchów, pogorszeniem stylu pisania itp.),
• drżenie spoczynkowe,
• sztywność mięśniową (chorzy często skarżą się na ból w okolicy stawu barkowego),
  niestabilność.

Zwraca się również uwagę na objawy pozaruchowe m.in. depresję, lęk, otępienie, zaburzenia erekcji, zaburzenia snu, ślinotok, zaparcia.

Schorzenie to wyróżnia się postępującym charakterem – rozwija się nawet 20 lat. Według specjalistów objawy pozaruchowe Parkinsona np. depresja, zaburzenia snu w fazie REM czy zaparcia, mogące wyprzedzić pojawienie się zespołu zaburzeń ruchowych, często świadczą o postępującej neurodegradacji. Szacuje się, że może to trwać nawet do 10 lat. Następnie dochodzi do pogorszenia sprawności ruchowej, ogólnego spowolnienia oraz zaczyna się dyskretne drżenie parkinsonowskie, obejmujące głównie palce i dłonie. Wraz z coraz większym uszkodzeniem komórek objawy się nasilają. Trzeba mieć jednak świadomość, że choroba rzadko kiedy postępuje dynamiczne. Kluczowe jest więc jej jak najszybsze rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego, dostosowanego do pacjenta leczenia.

Aby postawić odpowiednią diagnozę, konieczny jest wywiad lekarski oraz wykonanie badań neurologicznych. Stosuje się również szereg tych dodatkowych np.:

• tomografię komputerową (w tym PET CT),
• rezonans magnetyczny,

Leczenie opiera się na farmakologii (przede wszystkim na zastosowaniu preparatów lewodopy), rehabilitacji i kinezjoterapii, w zaawansowanej fazie choroby konieczne mogą być zabiegi operacyjne. W przypadku choroby Parkinsona odpowiednia terapia powinna być planowana długofalowo – ze względu na postępującą formę schorzenia.

Niekiedy terminy “parkinsonizm” i “choroba Parkinsona” stosowane są zamiennie – jest to błędne, bo parkinsonizm to dużo szersze pojęcie.

Czym wobec tego jest Parkinsonizm? To choroba neurodegradacyjna, do której może dojść m.in. w wyniku zatrucia dwutlenkiem węgla, chemikaliami czy poprzez nieprawidłowe przyjmowanie neuroleptyków. Co więcej, podłożem parkinsonizmu może być niedoczynność tarczycy, stres, pewne rodzaje nowotworów, ale także choroby Alzheimera czy właśnie Parkinsona.

Ok. 60-70% dotkniętych chorobą Parkinsona cierpi również na parkinsonizm. Do jego objawów zalicza się:

• sztywność mięśni,
• niewyraźną mowę,
• maskowatą twarz,
• drżenie spoczynkowe,
• zaburzenia emocjonalne,
• zaburzenia poznawcze.

Do diagnozy tego schorzenia stosuje się podobne badania jak do stwierdzenia choroby Parkinsona.