Jak wygląda diagnostyka endometriozy?

Endometrioza to przewlekła choroba narządów płciowych charakteryzująca się występowaniem komórek błony śluzowej typowych dla trzonu macicy (endometrium) w obszarach, w których normalnie one nie występują.Nieprawidłowo umiejscowione komórki endometrium funkcjonują tak samo, jak te zlokalizowane w obrębie macicy, m.in. reagują na zmiany hormonalne związane z cyklem miesięcznym, rozrastają się i zachowują aktywność wydzielniczą, przez co zaburzają prawidłowe działanie obrastanych przez nie tkanek. Pojawienie się endometrium w nieprzeznaczonych dla niego obszarach, np. w otrzewnej, jelitach, pęcherzu czy pochwie, powoduje przewlekłą reakcję zapalną i może prowadzić do wewnętrznych krwawień, rozwoju guzów, torbieli, zrostów i blizn. Powoduje także istotne zmiany w budowie i funkcjach narządów zlokalizowanych w miednicy, a nawet niedrożność jajowodów czy jelit, gdy komórki endometrium przedostaną się do tych struktur. Szacuje się, że nawet 10% kobiet może cierpieć z powodu postępujących zmian wywołanych rozrostem komórek endometrium poza macicą, jednak nadal spora grupa pacjentek zgłaszających w gabinecie lekarskim bolesne miesiączkowanie, nietypowe krwawienia z dróg rodnych, ból podczas stosunku, mikcji, wypróżniania czy trudności z zajściem w ciążę, nie podejrzewa, że przyczyną tych problemów może być endometrioza. Diagnostyka w przypadku endometriozy ma o tyle duże znaczenie, że mówimy o chorobie, która wiąże się z niebywale dotkliwymi symptomami, a do tego szybko postępuje i prowadzi do bardzo poważnych powikłań.

Aby lekarz mógł zaordynować skuteczną terapię i zahamować rozwój choroby poprzez odpowiednie leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne, konieczne jest ustalenie obecności komórek trzonu macicy poza jej obrębem, odszukanie ich skupisk oraz ocena stopnia uszkodzenia narządów i tkanek objętych chorobą. Endometriozy nie da się potwierdzić na podstawie samych badań laboratoryjnych czy ginekologicznych. Niezbędna do tego jest diagnostyka obrazowa, która pozwoli ujawnić ewentualne ogniska komórek endometrium, torbiele, blizny i zrosty. Najczęściej wykorzystywane są w tym celu: USG jamy brzusznej, USG dopochwowe, laparoskopia, tomografia, rezonans magnetyczny. Endometrioza nie daje oczywistych i jednoznacznych objawów, w wielu przypadkach może być też niewidoczna w badaniach ultrasonografem, dlatego do jej rozpoznania mogą być konieczne precyzyjne badania, które pozwolą wykryć nawet drobne zmiany. Taką dokładność gwarantuje zwłaszcza wspomniany rezonans magnetyczny. Endometrioza nie ma też dobrze wyjaśnionej etiologii – przypuszcza się, że za jej pojawienie się odpowiedzialne są czynniki genetyczne, ale nadal wiemy za mało, by ta wiedza pomogła szybciej ją diagnozować.

Rezonans magnetyczny (MRI) to bezpieczna, bezinwazyjna i precyzyjna metoda diagnostyki obrazowej, która do uzyskania dokładnego obrazu badanych narządów wykorzystuje neutralne dla zdrowia fale radiowe oraz pole magnetyczne.. Badanie MRI w kierunku endometriozy  pozwala diagnostom wytropić nawet niewielką zmianę, torbiel czy skupisko komórek endometrium, w wielu przypadkach stanowi idealne narzędzie dla ostatecznego potwierdzenia endometriozy lub oceny jej zaawansowania, a co za tym idzie – doboru właściwej metody leczenia.