Śledziona pełni wiele istotnych funkcji w ludzkim organizmie. Położona jest w lewym górnym kwadrancie jamy brzusznej, tuż pod żebrami i jest największym narządem układu limfatycznego. Ma kształt podobny do owalnej kropli, z miękką, gąbczastą strukturą i chociaż waży zaledwie około 150 g, spełnia ważne funkcje w procesach obronnych organizmu.

Wśród najważniejszych funkcji śledziony można wyróżnić:

• filtrację krwi,
• produkcję i magazynowanie białych krwinek (leukocytów), które uczestniczą w obronie organizmu przed infekcjami,
• odpowiedź immunologiczną,
• magazynowanie ważnych składników, m.in. żelaza niezbędnego dla produkcji czerwonych krwinek.

Współczesna medycyna coraz bardziej docenia rolę śledziony w utrzymaniu zdrowia całego organizmu. Choć możliwe jest życie bez tego narządu (np. po powypadkowym usunięciu), jego obecność i prawidłowe funkcjonowanie znacząco wpływa na zdolność do walki z infekcjami i zachowanie homeostazy wewnętrznej.

Śledziona jest kluczowym narządem dla prawidłowego funkcjonowania systemu odpornościowego i procesów krwiotwórczych. W związku z tym wszelkie schorzenia tego narządu mogą wpływać na ogólny stan zdrowia. Niestety różnorodne przypadłości mogą dotknąć również samego organu. Wśród najczęstszych schorzeń śledziony wymienia się:

• powiększenie śledziony (splenomegalia) – najczęściej w wyniku zakażeń (np. mononukleoza zakaźna), chorób krwi (np. białaczka, chłoniaki),
• torbiele śledziony – mogą powstawać w wyniku urazów, zakażeń czy w wyniku pierwotnych lub wtórnych nowotworów,
• zawał śledziony – najczęściej spowodowany zakrzepicą naczyń śledziony. Inne przyczyny to choroby, które powodują zaburzenia krążenia, jak sierpniakowatość czerwonokrwinkowa czy choroby zapalne naczyń,
• pęknięcie śledziony – zwykle dochodzi do niego w wyniku wypadku samochodowego, upadku, urazu sportowego, ale może też wystąpić w przypadku powiększenia śledziony czy torbieli,
• choroby autoimmunologiczne – choroby, w których układ odpornościowy atakuje własne komórki i tkanki, mogą prowadzić do schorzeń śledziony,
• infekcje – choroby zakaźne takie jak malaria czy mononukleoza mogą prowadzić do powiększenia śledziony oraz innych powikłań,
• nowotwory – powiększenie śledziony występuje przy wielu nowotworach, ale zmiany mogą rozwinąć się również w obrębie samego narządu.

Diagnostyka obrazowa odgrywa kluczową rolę w identyfikacji i monitorowaniu schorzeń śledziony. Współczesne technologie umożliwiają dokładne i nieinwazyjne badanie struktury oraz funkcji tego narządu. Największe możliwości daje rezonans magnetyczny (MR), który uznawany jest za złoty standard w diagnostyce obrazowej śledziony. Dzięki współczesnym technikom obrazowania lekarze są w stanie szybko i dokładnie diagnozować różnorodne schorzenia śledziony, co stanowi podstawę skutecznego leczenia.

Diagnostyka rezonansem magnetycznym

Rezonans magnetyczny (MR) to nowoczesna metoda diagnostyki obrazowej, która zrewolucjonizowała medycynę. Dzięki niemu lekarze są w stanie z większą precyzją diagnozować różne schorzenia, szczególnie tkanek miękkich, w tym również te dotyczące śledziony.

Rezonans magnetyczny bazuje na zastosowaniu silnego pola magnetycznego, impulsów radiowych oraz komputerowej analizy w celu uzyskania szczegółowych obrazów wnętrza ludzkiego ciała.

Zalety MR w diagnostyce schorzeń śledziony:

• wysoka rozdzielczość obrazów – pozwala uzyskać obrazy o bardzo wysokiej jakości, dzięki czemu lekarze mogą dokładniej ocenić strukturę i funkcję śledziony oraz ewentualne nieprawidłowości,
• możliwość uzyskania obrazów w wielu płaszczyznach – umożliwia dokładne zbadanie narządu pod różnymi kątami,
• brak ekspozycji na promieniowanie – MR nie wykorzystuje promieniowania rentgenowskiego, co zmniejsza potencjalne ryzyko dla pacjenta.

Chociaż MR jest niezwykle skuteczny w diagnostyce, posiada pewne ograniczenia i nie może być przeprowadzony u pacjentów z rozrusznikami serca, niektórymi rodzajami implantów czy klipsami naczyniowymi, co wynika z ryzyka interakcji z polem magnetycznym.