Znaczenie mammografii w profilaktyce raka piersi

Mammografia (w skrócie MMG lub MRTG) to nieinwazyjne badanie przesiewowe wychwytujące patologiczne zmiany gruczołów piersiowych we wczesnym stadium rozwoju. Mammografia wykazuje wysoką czułość na poziomie ok. 75-95%. W 45% przypadków badanie jest w stanie ujawnić raka piersi, zanim stanie się on wyczuwalny. Dużą zaletą badania mammograficznego jest fakt, że jako jedyne umożliwia szczegółową ocenę mikrozwapnień piersi. Zmiany te są zazwyczaj trudne do uchwycenia za pomocą USG, czy rezonansu magnetycznego.

Profilaktyczna mammografia zalecana jest kobietom powyżej 40 roku życia (u młodszych pacjentek stosuje się USG piersi). Przeprowadzenie badania rekomendowane jest raz na dwa lata. Wskazaniem do corocznej mammografii są występujące czynniki ryzyka, takie jak:

• rodzinne występowanie raka piersi (matka, siostra, córka),
• obciążenie genetyczne – mutacja w obrębie genów BRCA1 lub BRCA2,
• przyjmowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych oraz hormonalnej terapii zastępczej przez wiele lat,
• wczesny okres pokwitania (miesiączka poniżej 11 roku życia) lub późna menopauza,
• otyłość,
• dieta bogata w tłuszcze nasycone, regularne spożywanie alkoholu.

W ramach Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi finansowanego przez Narodowy Fundusz Zdrowia, kobiety w wieku od 45 do 74 lat raz na dwa lata mogą bezpłatnie wykonać badanie mammograficzne.

Badanie wykonuje się za pomocą aparatury zwanej mammografem. Pacjentka rozbiera się od pasa w górę i staje na wprost urządzenia. Radiolog umieszcza piersi na specjalnej podstawie, następnie opuszcza płytkę, która wywiera nacisk o odpowiedniej sile. Spłaszczenie gruczołów umożliwia wygenerowanie precyzyjnego obrazu piersi. Zdjęcia rentgenowskie wykonane są w dwóch projekcjach: góra-dół oraz bocznej. Mammografia trwa kilka minut, podczas badania wykorzystuje się minimalną dawkę promieniowania rentgenowskiego. Procedura jest zatem w pełni bezpieczna dla Pacjentek. Wiele kobiet zastanawia się, czy procedura boli? Badanie może dawać krótkie odczucie dyskomfortu, które wiąże się z koniecznością ucisku piersi.

Podczas planowania wykonania mammografii warto umówić się na badanie po miesiączce (najlepiej tydzień przed kolejnym krwawieniem). Zmniejsza się wtedy ból i tkliwość piersi, co lepiej wpływa na komfort badania. W dniu wizyty należy zrezygnować z używania dezodorantu, perfum oraz balsamów pod pachami. Substancje mogą wpływać na zaburzenia jakości obrazów.

W sytuacji, kiedy przesiewowy wynik mammografii budzi wątpliwości, zawsze konieczna jest dalsza diagnostyka. Specjalista może skierować pacjentkę na kolejną, bardziej szczegółową mammografię, USG lub rezonans magnetyczny. Następnym krokiem będzie prawdopodobnie biopsja zmiany.

Symptomami, które muszą być jak najszybciej skonsultowane u specjalisty, są;

• guzki i zgrubienia wyczuwalne w obrębie piersi lub pod pachą,
• zmiana kształtu brodawki sutkowej, wyciek treści (szczególnie krwisty), lub zaciągniecie brodawki do środka (tzw. inwersja),
• zmiana wielkości i kształtu lub konturu piersi,
• cechy stanu zapalnego: zaczerwienienie, obrzęk, zwiększona temperatura.